Triquetra i Yggdrasil - cykliczność życia i natury ukazana w symbolach nordyckich

Wikingowie przykładali sporą uwagę do symboli, gdyż były one związane z ich wierzeniami. Uznawano, że znaki powiązane z bogami lub runami chronią przed nieszczęściem i dodają wewnętrznej mocy. Obok popularnych wśród wikingów symboli, takich jak Valknut czy Vegvisir, wyróżnia się również znaki wskazujące na nieprzerwany krąg życia i odradzanie się przyrody. Owa cykliczność ukazana jest w symbolach Triquetra oraz Yggdrasil.

 

Czym jest Triquetra? 

Znak przedstawiający trzy przeplatające się okręgi nazwany został Triquetra, czyli dosłownie „trójkątny” lub „trójstronny”. Elementy symbolu przypominają kształtem migdały, które tworzą nieprzerwaną, zakrzywiającą się linię. Niekiedy symbol wzbogacony jest o okrąg wpisany w trzy półokręgi (tzw. Ringtriquetra). Symbol wzajemnie przenikających się linii stosowany był wśród wielu dawnych kultur, przez co istnieją alternatywne nazwy znaku, takie jak węzeł Trójcy czy węzeł celtycki. Motyw był głęboko zakorzeniony w kulturze zarówno nordyckiej, jak i celtyckiej. Ponoć symbol Triquetra odgrywał tak znaczącą rolę, że nawet społeczeństwa chrześcijańskie podczas chrystianizacji ludów pogańskich przejęły go, uznając za znak Trójcy Świętej.

 

Triquetra - znaczenie symbolu związane z cyfrą 3

Znak przedstawia trzy migdałowate, wzajemnie przenikające się kształty, które właściwie nie mają końca. Właśnie z tego powodu Triquetra jest symbolem trzech elementów tworzących jedną, spójną całość. Nie bez przyczyny elementów jest właśnie trzy. Trójka jest cyfrą uosabiającą harmonię i nieskończoność, a w wielu kulturach uważana jest za oznakę boskości. Trójdzielna natura rzeczywistości w przypadku symbolu Triquetra postrzegana jest w sposób wieloraki. Dla niektórych symbol oznacza narodziny, śmierć i odrodzenie. Z kolei dla innych przeszłość, teraźniejszość i przyszłość lub także ciało, umysł oraz duszę. Niezależnie od obranego dosłownego znaczenia, symbol Triquetra oznacza trzy odrębne elementy rzeczywistości, które razem tworzą integralną, synergiczną całość.

 

Triquetra - znaczenie znaku w kulturze wikingów

Symbol znany również jako węzeł celtycki był powszechnie stosowany przez ludy germańskie, włączając w to wikingów. Choć nie ma dokładnych danych wskazujących, w jaki sposób średniowieczni Skandynawowie pojmowali ów znak, zakłada się, że Triquetra jest odzwierciedleniem maksymy: „Cokolwiek uczynisz, wróci do ciebie z potrójną mocą”. Potwierdzone jest natomiast ogromne znaczenie, jakie symbol Triquetra odgrywał w społecznościach skandynawskich. Dowodem na potwierdzenie tych słów jest wiele materialnych pozostałości z dawnych czasów przedstawiających ów znak, wśród których wymienia się chociażby kamień runiczny Funbo w szwedzkiej miejscowości Uppsala. Uważa się, że symbol Triquetra nie tylko przedstawiał trójdzielność natury rzeczywistości, ale dowodził także głębokiego zrozumienia świata przez wikingów i życia zgodnego z prawami natury.

 

Yggdrasil - znaczenie nordyckiego drzewa kosmicznego 

Innym symbolem wikińskim, który również przedstawia nieskończoność oraz cykliczność natury i życia jest mityczne drzewo Yggdrasil. Istnieje wiele tłumaczeń tego słowa, ale wszystkie one sprowadzają się do postaci Odyna - najwyższego boga nordyckiego, uznawanego za twórcę wszechświata. Jeden z mitów skandynawskich opowiada, że Odyn celowo zawisł do góry nogami na ogromnym drzewie i spędził tam dziewięć długich dni, by poświęcić się dla ludzi i otrzymać   dla nich dar w postaci nordyckich run. Kosmiczne drzewo, zwane Drzewem Straszliwego lub Drzewem Życia, symbolizuje wzajemne przenikanie się poszczególnych elementów rzeczywistości. Zgodnie z wierzeniami wikingów jest ono odzwierciedleniem całego wszechświata złożonego z dziewięciu pomniejszych światów, wśród których wymienia się:

- Asgard - miejsce życia bogów Asów, m.in. Odyna i Thora,

- Vanaheim - przestrzeń bogów z rodziny Wanów,

- Álfheim - świat elfów,

- Niðavellir - miejsce, w którym żyją karły,

- Jotunheim - świat gigantów,

- Nilfheim - świat mgły,

- Muspelheim - świat ognia, w którym żyją istoty ogniste,

- Helfheim - kraina umarłych rządzona przez córkę Lokiego - Hel,

- Midgard - świat ludzi.

 

Yggdrasil - znaczenie symbolu w mitologii nordyckiej

Wierzenia wikingów przedstawiają Kosmiczne Drzewo jako miejsce bytowania wielu zwierząt, które odbierane są w sposób symboliczny. Skacząca po drzewie wiewiórka o imieniu Ratatosk jest posłańcem wieści. Na szczycie Yggdrasila znajduje się ogromny, bezimienny orzeł, który za pomocą ruchu skrzydeł powoduje wiatr, a na jego głowie siedzi sokół odpowiedzialny za pogodę. Cztery jelenie biegające po konarach drzewa symbolizują kierunki świata. Po konarze Yggdrasila porusza się także magiczny dzik Saehrimnir będący obiektem łowów bogów, który codziennie zostaje zjedzony, a następnego dnia powraca do życia. Kosmiczne Drzewo jest miejscem, w którym żyje koza Heidrun, której mleko jest podstawowym składnikiem napoju bogów. W koronie Yggdrasila ukryty jest także milczący kogut Widöfnir, który odezwie się dopiero, gdy nastąpi koniec świata, czyli Ragnarok.   

 

Znaczenie symbolu Drzewo Życia

Wikingowie wierzyli, że Yggdrasil to oś wszechświata łącząca wszystkie wymiary, a ich pogląd na symboliczne drzewo życia nie jest odosobniony. Motyw kosmicznego drzewa znany jest w wielu innych kulturach i społecznościach, wśród których warto wymienić chociażby Celtów, pogańskich Słowian, mieszkańców starożytnej Mezopotamii, chrześcijan, wyznawców judaizmu czy muzułmanów. Choć interpretacje symbolu nieznacznie różnią się, w każdym przypadku Drzewo Życia interpretowane jest jako znak nieśmiertelności i nieprzerwanego kręgu życia. Podobnie jak Triquetra, Yggdrasil przedstawia symbolikę cyfry 3. Korzenie mogą oznaczać przeszłość, pień drzewa teraźniejszość, gałęzie przyszłość lub kolejno narodziny, śmierć i odrodzenie. Drzewo Życia może również symbolizować duszę, ciało oraz umysł. Niezależnie od interpretacji, Yggdrasil przedstawia trzy integralne i uzupełniające się elementy.  

 

Drzewo Życia jako ważny symbol dla wikingów

Średniowieczni Skandynawowie, dla których wierzenia odgrywały istotną rolę, byli także nierozłącznie powiązani z naturą. Ponoć w ważnym dla wikingów mieście, wspomnianej już Uppsali, znajdowało się ogromnych rozmiarów drzewo, które uważane było wówczas za mityczny Yggdrasil. Jesion został jednak ścięty wskutek postępującej chrystianizacji terenów skandynawskich. Podobny los spotkał tzw. Drzewo Thora znajdujące się w dzisiejszych Niemczech, które zostało ścięte przez św. Bonifacego i stało się surowcem do budowy kościoła pod wezwaniem św. Piotra.

 

Oba symbole, zarówno Triquetra, jak i Yggdrasil, są odzwierciedleniem wierzeń wikingów. Przedstawiają one cykliczność życia i natury, odnosząc się do symboliki cyfry 3. Symbole Triquetra i Yggdrasil są ważnymi znakami stosowanymi po dziś dzień. Warto zatem wyposażyć się w naszyjnik, bransoletę, sygnet, a nawet koralik do brody przedstawiający ów symbol.